Błędy poznawcze, a błędy w testach

Przyczyną pojawiania się błędów są często ograniczone zasoby, brak czasu lub motywacji do formułowania poprawnych sądów oraz pragnienie zachowania dobrego samopoczucia.

Oto najpopularniejsze błędy w zachowaniu i podejmowaniu decyzji i ich wpływ na wyniki testowania.

• Efekt autorytetu – poleganie wyłącznie na autorytecie, może prowadzić do zaniechania własnej oceny.
• Efekt czystej ekspozycji – wytworzenie pozytywnej opinii o jakości czy oceny testowanego obiektu pod wpływem samego zwiększenia liczby kontaktów z tym obiektem. Często nazywane akceptacją złej jakości gdy np. wielokrotnie nasze zgłoszenie jest odrzucane.
• Efekt izolacji – tendencja do obserwowania tylko obiektów, które w jakiś sposób wyróżniają się ze środowiska i przy okazji pomijania innych obszarów funkcjonalnych.
• Efekt kontrastu – subiektywne zwiększenie lub zmniejszenie obserwowanych cech obiektu w zależności od porównania z wcześniej obserwowanym obiektem. Może prowadzić do zaburzenia oceny jakości gdy bazujemy na innym obiekcie o katastrofalnym poziomie jakości.
• Efekt niepotrzebnych informacji – tendencja do zbierania dodatkowych informacji nawet wtedy, gdy nie mogą one mieć wpływu na podejmowaną decyzję. W testowaniu często widoczne przy przeinwestowaniu w testowanie niektórych obszarów aplikacji.
• Efekt Pollyanny – tendencja do myślenia o rzeczach przyjemnych i poszukiwania pozytywnych aspektów w każdej sytuacji, przy jednoczesnym ignorowaniu aspektów przykrych lub nieprzyjemnych, czyli nadmierne koncentrowanie się na dobrej jakości.
• Efekt pominięcia – tendencja do oceniania szkodliwych działań jako gorsze i bardziej niemoralne niż równie szkodliwy brak działania i bezczynność. Niedziałająca funkcja wydaje nam się większym problemem niż brak niektórych funkcji.
• Efekt przywiązania – korzystanie ze zbyt mało różnorodnych źródeł informacji czyli definiowanie poprawności lub niepoprawności działania przez pryzmat specyfikacji wymagań, która może być błędna.
• Efekt pseudopewności – przy uruchomieniu przypadków testowych tendencja do unikania ryzyka przy dążeniu do pozytywnych rezultatów, a szukania ryzyka przy dążeniu do uniknięcia analogicznych negatywnych rezultatów.
• Efekt skupienia – błąd w ocenie wynikający ze zwracania nadmiernej uwagi na jeden aspekt i ignorowania innych aspektów.
• Efekt statusu quo – tendencja do akceptowania rzeczy takich, jakimi aktualnie są. Szczególnie widoczne u młodych testerów.
• Efekt ślepej plamki – tendencja do niezauważania błędów we własnej ocenie rzeczywistości i brak krytyczności co do własnej pracy.
• Efekt wspierania decyzji – tendencja do lepszego pamiętania argumentów przemawiających za podjętą już decyzją niż przeciwko niej. Szczególnie widoczne w dyskusji nad defektami.
• Efekt wyniku – tendencja do oceniania decyzji na podstawie znanych później ich rezultatów, zamiast na podstawie informacji znanych w momencie podejmowania tych decyzji. Szczególnie widoczne w dyskusji nad defektami.
• Efekt wyświadczonej przysługi - tendencja do zmiany postawy na bardziej przyjazną w stosunku do osób, dla których z własnej woli zrobiło się coś dobrego. Widoczne w relacjach z programistami.
• Efekt wiarygodności – ocenianie wiarygodności argumentów na podstawie zgodności wniosków z wcześniejszymi założeniami. Widoczne w pracy programistów.
• Efekt zaprzeczania – tendencja do krytycznego weryfikowania informacji, które zaprzeczają dotychczasowym opiniom, przy jednoczesnym bezkrytycznym akceptowaniu informacji, które je potwierdzają. Widoczne przy dyskusjach w zaraportowanych incydentach, które nie są jednoznacznie określone jako wymagające naprawy.
• Efekt zerowego ryzyka – przy zarządzaniu ryzykiem produktowym ocenianie redukcji ryzyka do zera jako bardziej wartościowej, niż wynikałoby to z wyceny samego ryzyka.
• Hiperboliczne obniżenie wartości – w zarządzaniu testowaniem tendencja do przedkładania wcześniejszych zysków nad późniejsze tym silniej, im oba zyski są bliżej obecnej chwili.
• Ignorowanie prawdopodobieństwa – tendencja do ignorowania zasad rachunku prawdopodobieństwa przy podejmowaniu decyzji w zarządzaniu ryzykiem.
• Racjonalizacja zakupu – tendencja do przekonywania post-factum samych siebie o wartości dokonanej decyzji nawet jeśli nie była ona słuszna.
• Selektywna percepcja – tendencja do zaburzania percepcji przez oczekiwania, gdzie ciężko nam określić różnice między oczekiwanym, a aktualnym rezultatem.
• Skrzywienie zawodowe – tendencja do oceniania rzeczy z punktu widzenia swojej profesji, z ignorowaniem szerszego punktu widzenia. Szczególnie widoczne w pracy programistów i innych ekspertów technicznych.
• Zasada podczepienia – tendencja do robienia czegoś (i wierzenia w coś) dlatego tylko, że wiele osób tak robi. Powiązany z zachowaniem stadnym i modą. Widoczne m.in. w certyfikacji testerów.
• Złudzenie kontroli – przekonanie o możliwości wpływania na sytuacje, na które w rzeczywistości żadnego wpływu się nie ma. Często widoczne w pracy testera, którego głos nie jest słyszalny na forum projektu.
• Złudzenie planowania – tendencja do niedoceniania kosztów i czasu wykonania przyszłego zadania widoczne u większości managerów testów i testerów.

Analiza błędów poznawczych powinna pomóc Wam je wyeliminować w Waszej codziennej pracy, jak i w pracy Waszego zespołu.

Żródło https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_b%C5%82%C4%99d%C3%B3w_poznawczych